Stiloid stenoz tenosinowit, radial stiloid prosesinde dorsal karpal gabygynda alyp gaçýan polis uzynlygynyň we ekstensor polisis brevis tendonlarynyň agyry we çişmegi netijesinde ýüze çykýan aseptiki çişme. Alamatlar başam barmagyň uzalmagy we kalimoryň gyşarmagy bilen hasam erbetleşýär. Bu kesel ilkinji gezek 1895-nji ýylda Şweýsariýaly hirurg de Kuerwain tarapyndan habar berildi, şonuň üçin radial stiloid stenoz tenosynowit de Querwain keseli diýlip hem atlandyrylýar.
Bu kesel ýygy-ýygydan bilek we palma barmaklary bilen meşgullanýan adamlarda has ýygy duş gelýär we “enäniň eli” we “oýun barmagy” hem diýilýär. Internetiň ösmegi bilen bu kesele duçar bolanlaryň sany barha köpelýär. Onda bu keseli nädip anyklamaly we bejermeli? Aşakda üç tarapdan gysgaça maglumat berler: anatomiki gurluş, kliniki diagnoz we bejeriş usullary!
I.Anatomiýa
Radiusyň stiloid prosesi süňküň süýümli gabygyny emele getirýän deri karpal bagy bilen örtülen dar, ýalpak sulkusy bar. Alýan polisis longus tendon we extensor pollicis brevis tendon bu gabyň içinden geçýär we bir burçda bukulýar we degişlilikde ilkinji metakarpal süňküň we başam barmagyň proksimal falanasynyň düýbünde gutarýar (1-nji surat). Tendon süýşende, uly sürtülme güýji bolýar, esasanam bilek ulnar gyşarmagy ýa-da barmak hereketi, eplenme burçy ýokarlanýar we tendon bilen gabyk diwaryň arasyndaky sürtülmäni ýokarlandyrýar. Uzak wagtlap gaýtalanýan dowamly gyjyndyrmadan soň, sinowium ödem we giperplaziýa ýaly çişme üýtgemelerini görkezýär, tendon we gabyk diwarynyň galyňlaşmagyna, ýelmeşmegine ýa-da daralmagyna sebäp bolýar, netijede stenoz tenosynowitiň kliniki ýüze çykmagyna sebäp bolýar.
1-nji surat, radiusyň stiloid prosesiniň anatomiki diagrammasy
II.Kliniki diagnoz
1. Lukmançylyk taryhy orta ýaşly, el bilen işleýän operatorlarda we aýallarda has ýygy duş gelýär; Başlamak haýal, ýöne alamatlar birden ýüze çykyp biler.
2. Alamatlar: el we bilege ýaýrap bilýän radiusyň stiloid prosesinde lokallaşdyrylan agyry, başam barmagyň gowşaklygy, başam barmagyň uzalmagy, başam barmagyň uzalmagy we bilek ulnar gyşarmagy; Düwürtikli düwünler, radiusyň stiloid prosesinde göze dürtülip, süňküň beýikligine meňzeýän we belli bir näziklik bilen ýüze çykyp biler.
3.Finkelşteýniň synagy (ýagny, ýumruk ulnar gyşarmak synagy) polo isiteldir (2-nji suratda görkezilişi ýaly), başam barmak çeýe we elinde saklanýar, ulnar bilegi gyşarýar we radius stiloid prosesinde agyry güýçlenýär.
4. Kömekçi barlag: Süňkleriň näsazlygynyň ýa-da sinowitiň bardygyny tassyklamak üçin zerur bolsa rentgen ýa-da reňkli ultrases barlagy geçirilip bilner. Radiusyň stiloid stenozynyň tenosinowitini köp ugurly bejermek boýunça görkezmeler Osteoartrit, radial nerwiň ýüzleý şahasynyň bozulmalary we diagnoz wagtynda bilek krest sindromyny tapawutlandyrmak üçin beýleki fiziki barlaglaryň zerurdygyny belläň.
III. Bejergi
Konserwatiw terapiýa Lokal immobilizasiýa bejergisi: Irki döwürde hassalar bejerginiň maksadyna ýetmek üçin ýerli hereketleri azaltmak we tendonyň gabygynyň sürtülmesini aýyrmak üçin ejir çeken agzany hereketsizleşdirmek üçin daşarky berkitme ýaýyny ulanyp bilerler. Şeýle-de bolsa, immobilizasiýa täsir eden agzanyň ýerinde bolmagyny üpjün edip bilmez we uzak wagtlap immobilizasiýa uzak wagtlap hereketiň berkligine sebäp bolup biler. Imobilizasiýa bilen baglanyşykly beýleki bejergiler kliniki tejribede empirik usulda ulanylsa-da, bejerginiň netijeliligi jedelli bolup galýar.
Localerli oklýuziýa bejergisi: Kliniki bejerginiň ileri tutulýan konserwatiw bejergisi hökmünde ýerli oklýuziýa bejergisi ýerli çişmä garşy maksadyna ýetmek üçin ýerli agyry ýerinde intratekal sanjymy aňladýar. Özboluşly bejergi, çişmegi azaldyp, agyryny ýeňilleşdirip we gysga wagtyň içinde spazmlary aýyryp bilýän we ýerli lezýonlary bejermekde iň uly rol oýnap bilýän agyryly ýere, bogun gabyna, nerw magistralyna we beýleki böleklere sanjym edip biler. Bejergi esasan triamsinolon asetonidden we lidokain gidrokloridden durýar. Natriý gialuronat sanjymlary hem ulanylyp bilner. Şeýle-de bolsa, gormonlarda sanjymdan soňky agyry, ýerli deriniň pigmentasiýasy, ýerli subkutan dokumalaryň atrofiýasy, simptomatiki radial nerw şikesleri we gan glýukozasynyň ýokarlanmagy ýaly kynçylyklar bolup biler. Esasy garşylyklar gormon allergiýasy, göwreli we emdirýän näsaglardyr. Natriý gialuronat has ygtybarly bolup, tendonyň töweregindäki ýelimleriň döremeginiň öňüni alyp biler we tendonyň bejergisini ösdürip biler. Okkluziv bejerginiň kliniki täsiri görnüp dur, ýöne nädogry ýerli sanjym sebäpli dörän barmak nekrozynyň kliniki habarlary bar (3-nji surat).
3-nji surat Bölekleýin oklýuziýa görkeziji barmaklaryň barmaklarynyň nekrozyna sebäp bolýar: A. Eliň derisi ýama, B, C. Indeks barmagynyň orta bölegi uzakda we barmaklaryň ujy nekrozdyr
Radius stiloid stenoz tenosynowitini bejermekde okkluziv bejerginiň çäreleri: 1) positionagdaýy takyk, sanjym iňňesiniň gan damaryna girmezligi üçin şpris çykarylmaly; 2) Zähmet çeken agzanyň wagtyndan öň işlemezligi üçin degişli immobilizasiýa; 3) Gormon okklýuziýa sanjymyndan soň köplenç dürli derejedäki agyrylar, çişmeler we hatda agyrlaşmalar bolýar, adatça 2 ~ 3 günüň içinde ýitýär, eger barmak agyrylary we ysgynsyzlyk ýüze çyksa, antispazmodiki we antikoagulyant bejergisi çalt berilmelidir, mümkin boldugyça anyk diagnoz goýmak üçin angiografiýa edilmelidir, zerur bolsa gysga wagtda damar gözlegleri geçirilmelidir; 4) Gipertoniýa, süýji keseli, ýürek keseli we ş.m. ýaly gormonal kontrendikasiýalar ýerli oklýuziýa bilen bejermeli däldir.
Shockwave: konserwatiw, invaziv däl bejergidir, bedeniň daşyndan energiýa öndürmek we daş-töweregindäki dokumalara zeper ýetirmezden bedeniň çuň ýerlerinde belli bir ýerlerde netije çykarmak artykmaçlygyna eýe. Metabolizmi ösdürmäge, gan we limfa aýlanyşygyny güýçlendirmäge, dokumalaryň iýmitlenişini gowulaşdyrmaga, petiklenen kapilýallary gazmaga we ýumşak dokuma ýelimlerini gowşatmaga täsir edýär. Şeýle-de bolsa, radiusyň stloid stenoz tenosinowitini bejermekde giç başlandy we gözleg hasabatlary gaty az we radiusyň stiloid stenoz tenosynowit keselini bejermekde ulanylmagyny üpjün etmek üçin has köp subutnamaly lukmançylyk subutnamalaryny bermek üçin uly göwrümli tötänleýin gözegçilik barlaglary zerurdyr.
Akupunktura bejergisi: kiçi akupunktura bejergisi, ýerli lezýonlary dökmek we gabmak arkaly hirurgiki bejerginiň we hirurgiki bejerginiň arasynda ýapyk goýberiş usulydyr, ýelimler boşadylýar we damar nerw paketiniň girelgesi has ýeňilleşýär we akupunkturanyň oňat gyjyndyrylmagy we çişme garşy çykmagy, çişmä garşy peselmegi we çişmegi peseltmek arkaly çişirilýär.
Adaty hytaý lukmançylygy: Radial stiloid stenoz tenosynowit watan lukmançylygynda “ysmaz sindromy” kategoriýasyna degişlidir we kesel ýetmezçilige we standartlara esaslanýar. Bilek bogunynyň uzak wagtlap işlemegi, aşa dartyş, ýerli qi we gan ýetmezçiligi sebäpli bu asyl ýetmezçilik diýilýär; Qierli qi we gan ýetmezçiligi sebäpli myşsalar we damarlar iýmitlenmekde we süýşmekde ýitýär we qi we gan operasiýasynyň böwetlenmegini güýçlendirýän ýel, sowuk we çyglylyk duýgusy sebäpli ýerli çişmegiň we agyrynyň we işjeňligiň çäklendirilendigi, qi we ganyň ýygnanmagynyň has agyrdygy we ýerli spazmyň çişirilendigi ýüze çykýar. standart bolan klinikada bogun hasam agyrlaşýar. Moksibustiýa bejergisiniň, massa therap bejergisiniň, adaty hytaý lukmançylygynyň daşarky bejergisiniň we akupunktur bejergisiniň belli bir kliniki täsiri barlygy kliniki taýdan tapyldy.
Hirurgiki bejergisi: Radiusyň dorsal karpal bagynyň hirurgiki kesilmegi we çäkli eksizsiýa, radiusyň stiloid prosesinde stenoz tenosinowit keseliniň bejergisidir. Birnäçe ýerli hadysalardan we beýleki konserwatiw bejergilerden soň netijesiz bolan we simptomlary agyr bolan radius stiloid stenozynyň gaýtalanýan tenosynowiti bolan näsaglar üçin amatlydyr. Esasanam stenotik ösen tenosinowitli näsaglarda agyr we çydamly agyryny aýyrýar.
Göni açyk operasiýa: Adaty hirurgiki usul, tender meýdanynda gönüden-göni kesmek, ilkinji dykyz myşsa septumyny açmak, galyňlaşan tendon gabygyny kesmek we tendon gabygynyň içinde erkin süýşüp bilmek üçin tendon gabygyny boşatmakdyr. Göni açyk operasiýa çalt gazanylýar, ýöne infeksiýa ýaly bir topar hirurgiki töwekgelçilikleri döredýär we operasiýa wagtynda deri goldaw zolagynyň göni aýrylmagy sebäpli tendonyň üýtgemegi we radial nerwiň we damaryň zeperlenmegi bolup biler.
1-nji septoliz: Bu hirurgiki usul, galyňlaşan tendon gabygyny kesmeýär, ýöne 1-nji ekstensor septumynda tapylan ganglion kistasyny aýyrýar ýa-da 1-nji dorsal ekstensor septumyny boşatmak üçin alyp gaçýan polis uzynlygy we ekstensor polisis brewiniň arasyndaky septumy kesýär. Bu usul gönüden-göni açyk operasiýa meňzeýär, esasy tapawudy, ekstensor goldaw zolagyny kesenden soň, tendon gabygy boşadylýar we galyňlaşan tendon gabygyny kesmegiň ýerine tendon gaby aýrylýar. Bu usulda tendon subluksiýasy bolup bilse-de, 1-nji dorsal ekstensor septumyny goraýar we tendon gabygynyň göni rezeksiýasyna garanyňda tendonyň durnuklylygy üçin has uzak möhletli täsir edýär. Bu usulyň ýetmezçiligi, esasan, galyňlaşan tendon gabygynyň aýrylmazlygy we galyňlaşan tendon gabygynyň henizem çişmegi, ödem bolmagy we tendon bilen sürtülmegi keseliň gaýtalanmagyna sebäp bolup biler.
Artroskopiki osteofibro kanalynyň köpelmegi: artroskopiki bejerginiň az trawma, gysga bejeriş sikli, ýokary howpsuzlyk, az kynçylyklar we has çalt dikeldiş artykmaçlyklary bar we iň uly artykmaçlygy ekstensor goldaw guşagynyň kesilmezligi we tendonyň üýtgemegi bolmaz. Şeýle-de bolsa, jedeller henizem dowam edýär we käbir alymlar artroskopiki operasiýanyň gymmat we köp wagt talap edýändigini we göni açyk operasiýadan artykmaçlyklarynyň ýeterlik däldigine ynanýarlar. Şonuň üçin artroskopiki bejergini köplenç lukmanlaryň we hassalaryň köpüsi saýlamaýar.
Iş wagty: Oktýabr-29-2024
