Döwülenden soň süňk we töweregindäki dokumalar zaýalanýar we şikes derejesine görä dürli bejeriş ýörelgeleri we usullary bar. Frhli döwükleri bejermezden ozal, şikesiň derejesini kesgitlemek zerurdyr.
Softumşak dokuma şikesleri
I.Klassifikasiýa
.Apyk döwükler
Softumşak dokumanyň şikesleri, adatça Tsherne usuly bilen ýumşakdan agyr derejä bölünýär (1-nji surat)
0-njy derejeli şikes: ownuk ýumşak dokumanyň şikeslenmegi
1-nji derejeli şikes: döwülen ýeri örtýän ýumşak dokumalaryň ýüzleý aşgazany ýa-da kontuziýasy
2-nji derejeli şikes: myşsalaryň ep-esli kontuziýasy ýa-da hapalanan deri kontuziýasy ýa-da ikisi
3-nji derejeli şikes: Gaty süýşmek, ezmek, bölüm sindromy ýa-da damar şikesleri bilen ýumşak dokumanyň agyr ýaralanmagy

Surat1 s Çerne klassifikasiýasy
Açyk döwük
Döwük daşarky dünýä bilen aragatnaşyk saklaýandygy sebäpli, ýumşak dokumalaryň zeperlenmegi derejesi şikes wagtynda el-aýagyň başdan geçiren energiýasynyň mukdary bilen baglanyşyklydyr we adatça Gustilo klassifikasiýasy ulanylýar (2-nji surat)

Surat2 ust GustiloKlassifikasiýa
I görnüş: Arassa ýaranyň uzynlygy <1 sm, myşsalaryň ownuk zeperlenmegi, aç-açan periosteal siňdiriş ýok II görnüş: ýaranyň uzynlygy> 1 sm, ýumşak dokumanyň zeperlenmegi, flap emele gelmegi ýa-da awulsiýa şikesleri ýok
III görnüş: oundara aralygy derini, myşsany, periosteumy we süňkleri öz içine alýar, has giň şikesler, şol sanda ýaragyň ýörite görnüşleri we ferma şikesleri.
IIIa görnüşi: Giňden ýaýran hapalanma we / ýa-da süňk we nerw-damar gurluşlaryny ýeterlik derejede örtýän ýumşak dokumalaryň zeperlenmeleri, ýumşak dokumalar.
IIIb görnüşi: giň ýumşak dokumalaryň zeperlenmegi bilen, örtügi gazanmak üçin bejerginiň dowamynda aýlanma ýa-da erkin myşsa metastazlary talap edilýär
IIIc görnüşi: El bilen bejermegi talap edýän damar zeperleri bilen açyk döwükler Gustilo klassifikasiýasy wagtyň geçmegi bilen kem-kemden erbetleşýär, abatlaýyş wagtynda şikes derejesiniň üýtgemegi bellendi.
II. Nädogry dolandyryş
Oundarany bejermek kislorodlaşmagy, öýjükli mehanizmleriň işjeňleşmegini, hapalanan we nekrotik dokumalardan erkin ýaralary arassalamagy talap edýär. Sagalmagyň dört esasy basgançagy bar: garynlaşma (minutlar); çişme fazasy (sagat); granulasiýa dokumasynyň basgançagy (günler hasaplanýar); Dokma dokumasynyň emele geliş döwri (hepdeler).
Bejergi
Uteiti tapgyr:ýaralary suwarmak, zaýalanmak, süňkleri täzeden gurmak we hereket aralygy dikeltmek
(1) softumşak dokumanyň şikeslenişine we nerw-damar şikeslerine baha beriň
(2) Nekrotik dokumalary we keseki jisimleri aýyrmak üçin operasiýa otagynda pulsirli suwaryş üçin köp mukdarda izoton suwuklygyny ulanyň
.
(5) Erkin döwük ujy ýaranyň içine çekilýär; Süňk ýilik boşlugyny barlamak we arassalamak üçin kiçi deaktiw korteks aýrylýar
Dikeldiş:trawmanyň dowamy bilen iş salyşmak (gijikdirilen birleşme, birleşmezlik, deformasiýa, ýokaşma)
Saglyk:Näsagyň psihologiki, sosial we hünär regressiýasy
Oundaranyň ýapylmagynyň görnüşi
Irki ýaranyň ýapylmagy ýa-da örtülmegi (3 ~ 5 gün) kanagatlanarly bejeriş netijelerini gazanyp biler: (1) başlangyç ýapylmak
(2) ýapylmagy
(3) ikinji derejeli ýapylmak
(4) orta galyňlykdaky flap transplantasiýasy
(5) meýletin flap (ýanaşyk sanly flap)
(6) damar pedikulynyň flapy (gastroknemius flap)
(7) mugt flap (3-nji surat)

3-nji surat free Mugt göçürmeleriň bölekleýin görnüşleri berilýär
Süňkleriň zeperlenmegi
I. Döwük çyzygynyň ugry
Transvers: Dartgynlylyk sebäpli dörän transvers döwükleriň nagşy
obliquely: Diagonal döwük sebäpli basyşyň ýük tertibi
Spiral: Spiral döwülmegi sebäpli burulýan döwükleriň ýük nagşy
II döwükler
Döwüklere, döwük görnüşlerine we ş.m. görä klassifikasiýa (4-nji surat)
Çekilen döwükler, adatça ýokary energiýa şikesleri netijesinde 3 ýa-da has köp janly süňk bölekleri bolan döwüklerdir.
Patologiki döwük çyzygynyň döwülmegi, öňki keseliň süňkleriniň ýaramazlaşmagynda ýüze çykýar, şol sanda: esasy süňk çişleri, süňk metastazlary, osteoporoz, metabolik süňk keseli we ş.m.
Doly däl döwükler süňkleriň aýry böleklerine bölünmeýär
Distal, orta we proksimal döwük bölekleri bilen segmental döwükler. Orta segment, adatça ýokary energiýa şikesiniň netijesinde süňkden ýumşak dokumalaryň bölünip çykmagy bilen süňkleriň bejergisinde kynçylyk döredýän gan üpjünçiligine täsir edýär.
Süňk kemçilikleri bolan döwükler, süňk bölekleri bilen açyk döwükler ýa-da arassalanmaly trawma-hereketsiz döwükler ýa-da süňk kemçiliklerine sebäp bolýan agyr çişirilen döwükler.
Kebelegiň süňk bölekleri bilen döwülen bölekler, süňkleriň ähli kesişmelerini öz içine almaýandygy we adatça zorlugyň netijesidir.
Stressiň döwülmegi gaýtalanýan ýüklerden döreýär we köplenç kalkanusda we tibiýada ýüze çykýar.
Awulsion döwükler, tendon ýa-da bogun uzalanda süňküň goýulýan nokadynyň döwülmegine sebäp bolýar.
Sykyş döwükleri, köplenç eksenel ýükler bilen süňk bölekleriniň gysylýan döwükleridir.

4-nji surat: döwükleriň klassifikasiýasy
III. Döwükleriň bejergisine täsir edýän faktorlar
Biologiki faktorlar: ýaş, metabolik süňk keseli, esasy kesel, işleýiş derejesi, iýmitleniş ýagdaýy, newrologiki funksiýa, damar zeperlenmegi, gormonlar, ösüş faktorlary, ýumşak dokuma kapsulasynyň saglyk ýagdaýy, önelgesizlik derejesi (açyk döwük), çilim çekmek, derman, ýerli patologiýa, trawmatiki energiýa derejesi, süňküň görnüşi, süňk kemçiligi derejesi, mehaniki faktorlar, süňk dokumasynyň derejesi, süňk gurluşy, anatomiki gurluş derejesi
IV. Bejerginiň usullary
Operasiýa däl bejergisi, az energiýaly şikesli ýa-da ulgamlaýyn ýa-da ýerli faktorlar sebäpli işlemeýän hassalar üçin görkezilýär.
Azaltmak: el-aýagyň uzyn oky boýunça çekiş, döwük bölünişi.
Döwügiň iki ujunda dyrnak berkitmesi: peselen süňküň daşarky berkitme, şol sanda üç nokatly berkitme usuly.
Turbaly süňkleriň üznüksiz gysylmagyny berkitmek usuly: deriniň çekilmegi, süňkleriň çekilmegi ýaly azaltmagyň usuly.
Operasiýa bejergisi
(1) Daşarky berkitme açyk döwükler, agyr ýumşak dokuma şikesleri bilen ýapyk döwükler we ýokançlyk bilen bilelikde döwükler üçin amatlydyr (5-nji surat)

5-nji surat: Daşarky düzediş prosedurasy
(2) Içerki berkitme beýleki döwüklere degişlidir we AO ýörelgesine eýerýär (1-nji tablisa)

1-nji tablisa: AO döwük bejergisinde ewolýusiýa
Aragatnaşyk bölekleri statiki gysyş (gysyş nurbatlary), dinamiki gysyş (içerki dyrnaklary gulplamaýan), bölünmek (içki jisim bilen süňküň arasynda süýşmek) we köpri berkitmesi (dykylan meýdany öz içine alýan içerki material) ýaly gysyş düzedişlerini talap edýär.
(4) Gytaklaýyn azaltmak:
Çekiş tehnologiýasy, ýumşak dokumanyň dartylmagy arkaly bölegi azaltmak üçin döwükleriň gysylan ýerinde amala aşyrylýar we çekiş güýji femoral çekiş enjamyndan, daşarky düzediji, AO bilelikdäki dartyş enjamyndan ýa-da lamina açaryndan alynýar.
V. Bejergi
Döwükleri bejermegiň biohimiki prosesine görä dört basgançaga bölünýär (2-nji tablisa). Şol bir wagtyň özünde, biohimiki proses bilen bilelikde döwükleri bejermek üç basgançaga bölünýär, bu biohimiki prosesiň tamamlanmagyna we döwükleriň sagalmagyna kömek edýär (6-njy surat).

2-nji tablisa: Döwükleri bejermegiň ömri

6-njy surat: Syçanlarda döwük bejergisiniň shemasy
Lamokançlyk tapgyry
Döwülen ýerden we daş-töweregindäki ýumşak dokumalardan gan akma gematomany, döwük ujunda fibrowaskulýar dokumalary emele getirýär we osteoblastlar we fibroblastlar köpelip başlaýar.
Iş wagty
Kallusyň asyl jogaby 2 hepdäniň içinde ýüze çykýar, kıkırdak süňküniň emele gelmegi, soň bolsa endokondral yrgyldama arkaly kallusyň emele gelmegi we döwük bejergisiniň ähli görnüşleri bejerginiň usuly bilen baglanyşyklydyr.
Dikeldiş
Bejeriş işinde emele gelen örülen süňk lamel süňkleri bilen çalşyrylýar we döwük bejergisiniň gutarandygyny bellemek üçin medullary boşlugy gaýtadan dikeldilýär.
Çylşyrymlylyk
Gijikdirilen birleşme, esasan, döwülen wagtyň garaşylmadyk möhletde bejerilmezligi bilen ýüze çykýar, ýöne şonda-da käbir biologiki işjeňligi bar we birleşmäniň gijikmeginiň sebäpleri dürli-dürli, bu döwükleriň bejergisine täsir edýän faktorlar bilen baglanyşykly.
Nonunion kliniki ýa-da radiologiki bejerginiň subutnamasyz döwük hökmünde ýüze çykýar we esasy düşünjeler:
(1) Damar damarlaşmazlygy we bejermek üçin biologiki ukybynyň ýoklugy sebäpli, adatça süňküň döwülen ujunyň stenozy we gan damarlarynyň ýoklugy sebäpli ýüze çykýar we bejeriş prosesi ýerli biologiki işjeňligi (süňk gornuşi ýa-da süňk kortikal rezeksiýasy we süňk daşamagy) talap edýär.
.
.
(4) Dowamly infeksiýa bilen ýokanç kesel üçin bejergi ilki bilen ýokanç ünsi aýyrmaly, soň bolsa döwükleriň bejergisini ösdürmeli. Süňk ýokançlygy osteomiýelit süňk we süňk ýokançlygynyň keselidir, bu açyk ýaralaryň göni gan ýokaşmagy ýa-da patogen ýokançlygy bolup biler, bejergiden öň ýokaşan mikroorganizmleri we patogenleri kesgitlemeli.
Çylşyrymly sebit agyry sindromy, awtonom nerw ulgamynyň näsazlyklaryny goşmak bilen agyry, giperesteziýa, el-allergiýa, ýerli gan akmasy, derleme we ödem bilen häsiýetlendirilýär. Adatça trawma we operasiýadan soň ýüze çykýar we zerur bolsa simpatiki nerw bloky bilen ir ýüze çykarylýar we bejerilýär.
• Geterotopiki yrgyldama (HO) trawma ýa-da operasiýadan soň köp bolýar we tirsekde, böwrekde we budda has ýygy duş gelýär we agyz bisfosonatlary simptomatiki başlandan soň süňkleriň minerallaşmagyny saklap bilýär.
• Periofiziki bölümdäki basyş belli bir derejä çenli ýokarlanýar we içerki kämilligi bozýar.
• Newir-damar şikesleriniň dürli anatomiki ýerler sebäpli nerw-damar şikesleriniň dürli sebäpleri bar.
• Damar damar nekrozy, gan üpjünçiliginiň ýeterlik däl ýerlerinde ýüze çykýar, Aýratynam, şikesleri we anatomiki ýerleşişleri we ş.m. görüň we yzyna gaýtaryp bolmajak zeper ýetýär.
Iş wagty: 31-2024-nji dekabry