Jemi dyz artroplastikasy (TKA), agyr degeneratiw bogun keseli ýa-da çişme bogun keseli bolan näsagyň dyz bogunlaryny aýyrýan we zeper ýeten bogun gurluşyny emeli bogun protezine çalyşýan hirurgiki amaldyr. Bu operasiýanyň maksady agyryny aýyrmak, bilelikdäki işini gowulaşdyrmak we näsagyň gündelik durmuş derejesini dikeltmekdir. Operasiýa wagtynda lukman zeper ýeten süňkleri we ýumşak dokumalary aýyrýar, soňra adaty bogunyň hereketini simulirlemek üçin dyz bogazyna metaldan we plastmassadan ýasalan emeli protez goýýar. Bu operasiýa, adatça agyr agyry, hereketiň çäkli bolmagy we konserwatiw bejerginiň netijesiz ýagdaýlarynda göz öňünde tutulýar we näsaglara adaty bilelikdäki işini we durmuş derejesini dikeltmäge kömek edýär.
1.Dyz çalyşmak operasiýasy näme?
Dyz çalyşmak operasiýasy, dyzyň täzeden döremegi diýlip hem atlandyrylýar, dyz bogun kesellerini bejermekde ulanylýan hirurgiki usul. Operasiýa, distal femuryň we proksimal tibiýanyň artikulýar ýüzleri, käte patellar üstü ýaly zeper ýeten dyz bogun ýüzlerini aýyrmak, soňra bolsa zeper ýeten bölekleri çalyşmak üçin emeli bogun protezleri oturtmak, şeýlelik bilen bogunyň durnuklylygyny we hereket aralygyny dikeltmek arkaly amala aşyrylýar.
Dyz bogunlarynyň şikeslenmeginiň sebäplerine osteoartrit, revmatoid artrit, trawmatiki artrit we ş.m. bolup biler. Bu keseller dyz agyrysyna, çäkli herekete, bogun deformasiýasyna we konserwatiw bejerginiň netijesiz bolanda, dyz çalyşmak operasiýasy täsirli bejergä öwrülýär.
Operasiýa prosesi, adatça, aşakdaky ädimleri öz içine alýar: Ilki bilen, dyz bogunlaryny açmak üçin dyz bogunlarynda orta uzynlyk kesmek; soň, femuryň aşaky ujunda we tibiýanyň ýokarky ujunda ýerleşiş burawlamak we osteotomiýa etmek üçin gurallary ulanyň; soň, femoral pad, tibial pad, meniskus we patellar protezini goşmak bilen laýyk emeli bogun protezini ölçäň we guruň; ahyrynda, amaly gutarmak üçin deri dokumalaryny we derini tikiň.
Dyz çalyşmak operasiýasynyň täsiri, adatça, agyryny ýeňilleşdirip, bilelikdäki işini gowulaşdyryp we näsagyň durmuş derejesini ýokarlandyryp biler. Şeýle-de bolsa, hirurgiýada infeksiýa, tromboz, anestezi töwekgelçiligi, hirurgiki kynçylyklar, proteziň gowşadylmagy ýa-da şowsuzlygy ýaly käbir töwekgelçilikler bar.
Şonuň üçin operasiýadan öň hassalar hemmetaraplaýyn baha berilmeli, lukman bilen doly aragatnaşyk saklamaly, operasiýanyň töwekgelçiliklerine we netijelerine düşünmeli we operasiýadan öňki taýýarlyk we operasiýadan soňky reabilitasiýa boýunça lukmanyň beren maslahatyna eýermeli.
Umuman, dyz çalyşmak operasiýasy hassalaryň durmuşyny gowulaşdyrmak üçin täze umyt we mümkinçilikler getirip biljek agyr dyz kesellerini bejermegiň kämillik we täsirli usulydyr.
2. Dyz çalyşmak operasiýasynda haýsy gurallar ulanylýar?
Hirurgiki gurallar altyburçly otwýortka, tibial synag galypy, galyňlyk synag galyndysy, tibial ölçeg enjamy, patellar çeýe osteotom, slaýder, tibial ekstramedullary kesgitleýji, hökümdar, femoral osteotomiýa synag galyndy ekstraktory, anestezik, intramedullary tapýan çybyk, tüýdük çyzgysy, tüýdük çyzgysy ýatyrylan süňk depressory, berkidiji, tibial synag galyndy depressory, gollanma, ekstraktor we gural gutusy.
3.Dyz çalyşmak operasiýasynyň dikeldiş wagty näçe?
Lukman size ýörite suwa düşmek görkezmelerini berer. Tikinler ýa-da hirurgiki ştapeller, indiki iş sapary wagtynda aýrylar.
Çişmegi azaltmaga kömek etmek üçin aýagyňyzy ýokary galdyryp ýa-da dyzyna buz çalmagy sorap bilersiňiz.
Lukmanyň maslahat berşi ýaly agyryny aýyryjy serişdäni alyň. Aspirin ýa-da käbir beýleki agyry dermanlary gan akma mümkinçiligini artdyryp biler. Diňe maslahat berilýän dermanlary kabul etmegi unutmaň.
Aşakdakylaryň haýsydyr birini habar bermegi lukmanyňyza habar beriň:
1. Gyzzyrma
2. Kesilen ýerden gyzyllyk, çişmek, gan akmak ýa-da beýleki zeýkeşler
3. Kesiş ýeriniň töwereginde agyry köpelýär
Lukman size başgaça maslahat bermese, adaty iýmitlenişiňizi dowam etdirip bilersiňiz.
Lukmanyň aýdýança ulag sürmeli däl. Beýleki işjeňlik çäklendirmeleri ulanylyp bilner. Operasiýadan doly gutulmak birnäçe aý dowam edip biler.
Dyzyňyzy çalyşmak operasiýasyndan soň ýykylmazlyk möhümdir, sebäbi ýykylmak täze boguna zeper ýetirip biler. Terapewtiňiz, güýç we deňagramlylygy ýokarlanýança ýöremäge kömek edýän enjamy (hasa ýa-da pyýada) maslahat berip biler.
Iş wagty: -anwar-06-2025
