Döwrebap lukmançylyk pudagynda emeli süňk, möhüm lukmançylyk tehnologiýasy hökmünde sansyz hassalara täze umyt getirdi. Ylym we lukmançylyk in engineeringenerçiliginiň kömegi bilen emeli süňk süňkleri bejermekde we täzeden gurmakda has möhüm rol oýnaýar. Şol bir wagtyň özünde adamlarda emeli süňk hakda köp soraglar bar. Mysal üçin, emeli süňk haýsy keseller üçin amatly? Emeli süňkleri sintez etmek üçin ulanylýan materiallar adam bedenine zyýanlymy? Emeli süňküň zyýanly täsirleri näme? Indiki, bu meseleleri çuňňur seljereris.
Emeli süňk implantasiýalaryna laýyk gelýän keseller
Emeli süňk implantasy tehnologiýasy süňk bilen baglanyşykly dürli keselleri bejermekde giňden ulanylýar. Ortopediki trawma pudagynda süňkleriň kemçilikleri agyr döwükler sebäpli ýüze çykanda, emeli süňk süňküň ýiten bölegini doldurmak we döwülen ýeriň sagalmagyna kömek etmek üçin doldurgyç hökmünde ulanylyp bilner. Mysal üçin, näsagda açyk çişirilen süňk bar bolsa, süňk agyr zeper ýetýär we otologiki süňk transplantasiýasy zaýalanýar, emeli süňk döwük ýerini goldap biler we süňk öýjükleriniň ösmegine amatly mikro-gurşaw döredip biler.
Süňk çişini bejermek barada aýdylanda, çiş aýrylandan soň uly süňk kemçilikleri galýar. Emeli süňk implantasiýasy süňkleriň görnüşini we işleýşini dikeltmäge, el-aýaklaryň bitewiligini saklamaga we süňkleriň ýitmegi sebäpli ýüze çykýan el-aýak maýyplygynyň öňüni almaga kömek edip biler. Mundan başga-da, oňurga operasiýasynda emeli süňk köplenç lomber birleşmek, ýatgynyň öňki ýatgysy we beýleki amallar üçin ulanylýar. Oňurgaly giňişligi doldurmak, oňurgalaryň arasynda süňkleriň birleşmegine kömek etmek, oňurga gurluşyny durnuklaşdyrmak, oňurgaly disk zeperlenmeleri we durnuksyzlyk sebäpli ýüze çykýan agyry we nerw gysyş alamatlaryny aýyrmak üçin ulanylyp bilner. Mundan başga-da, osteoporotik oňurgaly gysyş döwükleri bolan käbir garry hassalar üçin emeli süňk implantasiýa edilenden soň oňurgaly güýçleri gowulaşdyryp, agyryny aýyryp we näsagyň durmuş derejesini ýokarlandyryp biler.
Sintetiki emeli süňk materiallarynyň howpsuzlygy
Sintetiki emeli süňkleriň maddy howpsuzlygy adamlaryň üns merkezinde. Häzirki wagtda köplenç ulanylýan emeli süňk materiallaryna esasan bioceramiki materiallar (trikalsiý fosfat we gidroksiapatit ýaly), bioglas, metal materiallar (titanyň erginleri we titan ýaly) we polimer materiallary (polilaktiki kislota) girýär. Bu materiallar adam bedenine ulanylmazdan ozal köp synag synaglaryny we berk kliniki barlagdan geçdi.
Bioceramiki materiallar gowy biokompatisiýa we osteokonduktiwlige eýe. Olaryň himiki düzümi adam süňklerindäki organiki däl böleklere meňzeýär. Süňk öýjüklerini materialyň üstünde ösmäge we tapawutlandyrmaga we kem-kemden adam bedeni bilen birleşmäge ugrukdyryp bilerler. Umuman, immunitetden ýüz öwürmek reaksiýalaryna sebäp bolmaz. Bioglass ajaýyp biologiki işjeňlige eýedir we süňk dokumalarynyň abatlanmagyna we täzelenmegine kömek etmek üçin süňk dokumalary bilen güýçli himiki baglanyşyk döredip biler. Titan erginleri we titanyň ýokary güýji, poslama garşylygy we gowy biokompatisiýa bar. Emeli bogunlarda we süňkleri berkitmek enjamlarynda giňden ulanylýar. Uzak möhletli kliniki amaly maglumatlar hem aşa ýokary howpsuzlygyň bardygyny görkezýär. Zaýalanýan polimer materiallary kem-kemden bedendäki zyýansyz ownuk molekulalara öwrülip, ikinji derejeli operasiýa töwekgelçiliginiň öňüni alyp, adam bedeni tarapyndan metabolizlenip we çykarylyp bilner. Şeýle-de bolsa, bu materiallar umuman howpsuz bolsa-da, käbir hassalar käbir maddalara allergiki bolup biler ýa-da aýry-aýry tapawutlar sebäpli başga ýaramaz täsirleri bolup biler.
Emeli süňküň ters täsirleri
Emeli süňk köp halatlarda süňkleriň abatlanylmagyna kömek edip bilse-de, käbir zyýanly täsirleri bolup biler. Implantasiýa operasiýasynyň özi infeksiýa we gan akma ýaly käbir töwekgelçiliklere eýedir. Operasiýadan soň ýara dogry bejerilmese, bakteriýalar hirurgiki ýere girip, ýokançlyga sebäp bolup biler, netijede ýerli gyzarma, çişme, agyry we gyzzyrma ýüze çykyp biler. Agyr ýagdaýlarda emeli süňküň bejergisine täsir edip biler we hatda emeli süňküň zaýalanmagy üçin aýrylmagyny talap edip biler. Mundan başga-da, emeli süňk implantasiýasyndan soň, käbir hassalar ýerli agyry we çişmegi başdan geçirip bilerler, bu material ýerleşdirilenden we daş-töweregiň dokumalarynyň uýgunlaşma üýtgemelerinden soň bedeniň stres täsiri bilen baglanyşykly bolup biler. Adatça wagtyň geçmegi bilen agyry kem-kemden azalar, ýöne birnäçe näsagda agyry has uzaga çekýär we gündelik durmuşyna täsir edýär.
Mundan başga-da, emeli süňkleriň adam süňkleri bilen birleşmegi üçin belli bir wagt gerek. Sagaldyş döwründe daşarky güýçler ýa-da aşa işjeňlik bilen urulsa, emeli süňkler üýtgäp ýa-da gowşap biler, bu abatlaýyş täsirine täsir eder we olary täzeden sazlamak ýa-da düzeltmek üçin operasiýa gerek bolar. Mundan başga-da, zaýalanýan materiallardan ýasalan emeli süňkler üçin zaýalanmak derejesinde we zaýalanýan önümleriň metabolik prosesinde aýratyn tapawutlar bar. Çalt peselse, süňkleri bejermek üçin ýeterlik goldaw wagtyny berip bilmezler. Zaýalanýan önümleri wagtynda bedenden çykaryp bolmaýan bolsa, çişme reaksiýalaryna sebäp bolup, dokumalaryň abatlanmagyna täsir edip biljek ýerli derejede ýygnanar.
IUmuman, emeli süňk süňk keselleri bolan köp näsag üçin täsirli bejergini üpjün edýär. Degişli şertlerde ulanylanda hassalaryň durmuş derejesini ep-esli ýokarlandyryp biler. Emeli süňkleri sintez etmek üçin ulanylýan materiallar adatça howpsuz bolsa-da, käbir töwekgelçilikler we zyýanly täsirler bar. Ylmyň we tehnologiýanyň ösmegi bilen geljekde hassalara has ýokary bejeriş tejribesini we has ideal bejeriş effektlerini getirip biljek emeli süňk materiallary we tehnologiýalary has kämilleşer diýlip garaşylýar.
Iş wagty: Iýul-04-2025
